EPS là gì? Tìm hiểu sâu về chỉ số lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu
EPS (Earnings Per Share), hay còn gọi là lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu, là một chỉ số tài chính quan trọng được sử dụng để đánh giá khả năng sinh lời của một doanh nghiệp. EPS cho biết lợi nhuận ròng mà mỗi cổ phiếu phổ thông đang lưu hành của công ty tạo ra trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm.
Nói một cách đơn giản, EPS chính là phần lợi nhuận mà mỗi cổ phiếu mang lại cho nhà đầu tư. Chỉ số này càng cao, cho thấy doanh nghiệp càng hiệu quả trong việc tạo ra lợi nhuận cho cổ đông. Bài viết giúp bạn tìm hiểu sâu về EPS trong chứng khoán là gì
1. Công thức tính EPS
Công thức tính EPS cơ bản như sau:
EPS = Lợi nhuận sau thuế / Số lượng cổ phiếu lưu hành
Trong đó:
- Lợi nhuận sau thuế: Là lợi nhuận còn lại sau khi doanh nghiệp đã trừ tất cả các chi phí, bao gồm cả thuế thu nhập doanh nghiệp.
- Số lượng cổ phiếu lưu hành: Là tổng số cổ phiếu phổ thông đang được nắm giữ bởi các nhà đầu tư.
2. Phân loại EPS
EPS được chia thành hai loại chính:
- EPS cơ bản: Tính toán dựa trên số lượng cổ phiếu phổ thông hiện đang lưu hành trên thị trường.
- EPS pha loãng: Tính toán dựa trên số lượng cổ phiếu phổ thông lưu hành cộng với các loại chứng khoán có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông trong tương lai (như cổ phiếu ưu đãi, quyền chọn mua cổ phiếu...). EPS pha loãng phản ánh chính xác hơn tiềm năng pha loãng cổ phiếu, giúp nhà đầu tư dự đoán rủi ro và đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt hơn.
3. Ví dụ minh họa về EPS
Công ty A có lợi nhuận sau thuế là 200 tỷ đồng và 100 triệu cổ phiếu đang lưu hành. EPS cơ bản của công ty A là:
EPS = 200 tỷ đồng / 100 triệu cổ phiếu = 2.000 đồng/cổ phiếu
Điều này có nghĩa là mỗi cổ phiếu của công ty A mang lại lợi nhuận là 2.000 đồng.
4. Ý nghĩa của EPS
EPS là một chỉ số quan trọng đối với các nhà đầu tư bởi vì:
- Đo lường khả năng sinh lời: EPS phản ánh số tiền lợi nhuận trung bình mà doanh nghiệp tạo ra cho mỗi cổ phiếu. EPS cao có nghĩa là công ty đang hoạt động hiệu quả và có khả năng tạo ra nhiều lợi nhuận hơn cho cổ đông.
- So sánh giữa các doanh nghiệp: EPS giúp nhà đầu tư so sánh khả năng sinh lời của các doanh nghiệp trong cùng ngành.
- Cơ sở để tính toán các chỉ số khác: EPS là cơ sở để tính toán các chỉ số định giá quan trọng khác như P/E (Price-to-Earnings Ratio).
5. EPS bao nhiêu là tốt?
Không có một con số EPS cụ thể nào được coi là "tốt" cho tất cả các doanh nghiệp. EPS cần được đánh giá dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm:
- Ngành nghề kinh doanh: Mỗi ngành có mức độ sinh lời khác nhau.
- Lịch sử EPS: EPS tăng trưởng ổn định qua các năm là dấu hiệu tích cực.
- Các chỉ số tài chính khác: Cần kết hợp EPS với các chỉ số khác như ROE, ROA, nợ vay...
- Triển vọng tăng trưởng: Doanh nghiệp có EPS cao nhưng không có tiềm năng tăng trưởng cũng không phải là lựa chọn đầu tư tốt.
Tuy nhiên, nhìn chung, EPS dương và có xu hướng tăng trưởng là những dấu hiệu tích cực.
6. Các yếu tố ảnh hưởng đến EPS
EPS của một doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm:
- Doanh thu và lợi nhuận: Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận sẽ làm tăng EPS.
- Số lượng cổ phiếu lưu hành: Phát hành thêm cổ phiếu có thể làm giảm EPS.
- Cổ tức cổ phiếu ưu đãi: Cổ tức được trả cho cổ phiếu ưu đãi sẽ làm giảm lợi nhuận dành cho cổ phiếu phổ thông, từ đó làm giảm EPS.
- Mua lại cổ phiếu quỹ: Mua lại cổ phiếu quỹ sẽ làm giảm số lượng cổ phiếu lưu hành, từ đó làm tăng EPS.
7. Hạn chế của EPS
Mặc dù EPS là một chỉ số quan trọng, nhưng nó cũng có một số hạn chế:
- Không phản ánh toàn bộ bức tranh: EPS chỉ tập trung vào lợi nhuận, không phản ánh các khía cạnh khác của doanh nghiệp như nợ vay, dòng tiền, quản trị doanh nghiệp...
- Dễ bị thao túng: EPS có thể bị thao túng bằng các thủ thuật kế toán.
- Không phù hợp để so sánh giữa các ngành: Mỗi ngành có đặc thù kinh doanh và mức độ sinh lời khác nhau, nên việc so sánh EPS giữa các ngành có thể không chính xác.
8. Cách sử dụng EPS trong đầu tư
Để sử dụng EPS hiệu quả trong đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư nên:
- Kết hợp EPS với các chỉ số khác: Không nên chỉ dựa vào EPS mà cần xem xét thêm các chỉ số như P/E, ROE, ROA...
- So sánh EPS qua các năm: Phân tích xu hướng EPS trong quá khứ để đánh giá khả năng tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp.
- So sánh với các doanh nghiệp cùng ngành: So sánh EPS của doanh nghiệp với các đối thủ cạnh tranh trong cùng ngành.
- Cân nhắc các yếu tố khác: Ngoài các chỉ số tài chính, cần xem xét thêm các yếu tố như triển vọng ngành, ban lãnh đạo, lợi thế cạnh tranh...
9. Hướng dẫn cách xem chỉ số EPS
Bạn có thể xem chỉ số EPS của một cổ phiếu trên các trang web tài chính hoặc bảng giá chứng khoán. Ví dụ, trên website của Công ty Cổ phần Chứng khoán Nhất Việt (VFS), bạn có thể tìm kiếm thông tin về cổ phiếu và xem chỉ số EPS cùng với các chỉ số tài chính khác.
EPS là một chỉ số quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Tuy nhiên, cần sử dụng EPS kết hợp với các chỉ số khác và phân tích kỹ lưỡng các yếu tố liên quan để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả.
Mở tài khoản chứng khoán tại VFS ngay hôm nay để được tư vấn đầu tư chuyên nghiệp và tiếp cận các công cụ phân tích tài chính hữu ích!